Με αφορμή το μάθημα της Ιστορίας για το Μακεδονικό Αγώνα

Ο Παύλος Μελάς (29 Μαρτίου 1870 ? 13 Οκτωβρίου 1904) ήταν αξιωματικός πυροβολικού του ελληνικού στρατού. Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη. Στάθηκε από τους πρωτεργάτες του Μακεδονικού αγώνα και πέθανε υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων στην περιοχή της Μακεδονίας. Στην Ελλάδα θεωρείται ηρωϊκή φιγούρα και έχουν ονομαστεί προς τιμή του το χωριό Μελάς της Καστοριάς και ο Δήμος Παύλου Μελά στην κεντρική Μακεδονία.
Ο Παύλος Μελάς γεννήθηκε στη Μασσαλία της Νότιας Γαλλίας στις 29 Μαρτίου του 1870. Ηταν ένα από τα επτά παιδιά του ηπειρώτη έμπορου Μιχαήλ Μελά και της Ελένης Βουτσινά, κόρης εύπορου κεφαλλονίτη εμπόρου από την Οδυσσό. Η καταγωγή της οικογένειάς του ήταν από τον Παρακάλαμο Πωγωνίου της Ηπείρου, όπου ακόμα σώζονται τα ερείπια του οικογενειακού πύργου. Η οικογένεια του μετακινήθηκε στην Αθήνα το 1874.
Το 1885 ο Μελάς τελείωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τον επόμενο χρόνο εισήχθη στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ” όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός το 1891. Παράλληλα γνώρισε τη Ναταλία Δραγούμη, κόρη του πολιτικού και μέλλοντα πρωθυπουργού Στέφανου Δραγούμη και στις 12 Οκτωβρίου, ύστερα από αποτυχημένη επιδρομή στο Νερέτ, ο Μελάς και η ομάδα του κατευθύνθηκαν στα Στάτιστα (σημερινός Μελάς), χωριό τότε πλειοψηφικά σλαβόφωνο. Στο χωριό, ο ντόπιος συνεργάτης του Μελά Ντίνας Στεργίου μοίρασε τους άνδρες της ομάδας σε πέντε σπίτια. Στο χωριό όμως υπήρχε οργανωμένος βουλγαρικός πυρήνας, μέλος του οποίου ειδοποίησε τον οθωμανικό στρατό για την παρουσία του ελληνικού σώματος. Στις 13 Οκτωβρίου το χωριό περικυκλώθηκε από οθωμανικό απόσπασμα 150 ανδρών και ξεκίνησαν αψιμαχίες. Το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας θα έβρισκε τον Μελά νεκρό υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες.
Τ.Τόνια ΣΤ’τάξη
Πηγή:Βικιπαίδεια

Ο Παύλος Μελάς ήταν αξιωματικός πυροβολικού του ελληνικού στρατού. Ήταν γιος του Μιχαήλ Μελά και γαμπρός του Στέφανου Δραγούμη. Γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου 1870 στη Μασσαλία Υπήρξε δραστήριο μέλος της Εθνικής Εταιρείας.

Το 1885 ο Μελάς τελείωσε τη εκπαίδευση και τον επόμενο χρόνο μπήκε στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων απ” όπου αποφοίτησε ως ανθυπολοχαγός το 1891. Παράλληλα γνώρισε τη Ναταλία Δραγούμη.Ο Μελάς και η Δραγούμη παντρεύτηκαν τον Οκτώβριο του 1892 και απέκτησαν δύο παιδιά: Τον Μιχάλη και τη Ζωή.

Ο Μελάς διορίστηκε επικεφαλής των μακεδονομάχων του βιλαετίου Μοναστηρίου στις 14 Αυγούστου 1904, με το επιχειρησιακό  όνομα καπεταν Μίκης Ζέζας. Στις 28 πέρασε με την ομάδα του τα σύνορα και στις 7 Σεπτεμβρίου έφτασε στην περιοχή της Καστοριάς. Αποστολή του ήταν η καταπολέμηση των κομιτατζήδων, που τα τελευταία χρόνια διεξήγαγαν ανταρτοπόλεμο κατά της οθωμανικής εξουσίας.Στις 12 Οκτωβρίου, ύστερα από επιδρομή στο Νερέτ, ο Μελάς πήγαν στα Στάτιστα (το οποίο χωριό σήμερα λέγεται Μελάς).Στο χωριό όμως υπήρχε οργανωμένος βουλγαρικός στρατός, ένα μέλος του οποίου ειδοποίησε τον οθωμανικό στρατό για την παρουσία των Ελλήνων. Στις 13 Οκτωβρίου το χωριό περικυκλώθηκε από οθωμανικό στρατό 150. Το ξημέρωμα της επόμενης ημέρας ο Μελάς ήταν νεκρός. Για τις ακριβείς συνθήκες του θανάτου του Μελά υπάρχει πλήθος εκδοχών. Μια από τις πιο δημοφιλείς που διαδώθηκε από τις εφημερίδες τις εποχής διηγείται πως μετά από δίωρη μάχη διέταξε αιφνίδια έξοδο τεθείς επικεφαλής των ανδρών του. Στην επιχείρηση αυτή τραυματίσθηκε θανάσιμα στην οσφυϊκή χώρα και πέθανε μετά από μισή ώρα στα χέρια του φίλου του, Γεώργιου Στρατινάκη. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η τελευταία του φράση πριν ξεψυχήσει ήταν «Βούλγαρος να μη μείνει».

Μετά το θάνατο του η δράση των Ελληνικών δυνάμεων έγινε πιο έντονη, περιορίζοντας τη δράση των Βούλγαρων κομιτατζήδων.

πηγές: βικιπέδεια, σαν σήμερα

Ειρήνη Κ. Στ” τάξη