Πρωτεύουσα του νομού, χτισμένη στους πρόποδες του Βερμίου σε μια
περιοχή κατοικημένη από τους Προϊστορικούς χρόνους.
Η πόλη που σύμφωνα με την μυθολογική παράδοση, οφείλει την ονομασία της στην κόρη του βασιλιά Βέρη η οποία είχε το όνομα Βέροια και μνημονεύεται από τον 5ο αι. π.Χ., κατά άλλους οφείλεται από το ρήμα ?φέρω? που εξαιτίας του τοπικού ιδιωματισμού μετατράπηκε σε ?βερ-? με δεύτερο συνθετικό το ?ρόϊα? που σημαίνει ρόδι και φύτρωνε στην περιοχή ή με το ?ρους-ροϊα? που σημαίνει ρέω εξαιτίας των πλούσιων υδάτινων αποθεμάτων. Μετά τις γειτονικές Αιγές, την παλιά Μακεδονική πρωτεύουσα, η Βέροια υπήρξε στα χρόνια του Φιλίππου και του Αλέξανδρου η δεύτερη πόλη της Ημαθίας.
Στα χρόνια της βασιλείας των Αντιγονιδών (3ος αι. π.Χ.) γνώρισε πρώτη φορά σημαντική ακμή και απέκτησε ισχυρούς πύργους & πύλες.
Το 168 π.Χ. η Βέροια υπήρξε η πρώτη Μακεδονική πόλη που παραδόθηκε στους Ρωμαίους. Στα χρόνια που ακολούθησαν, χάρη στην Ρωμαϊκή εύνοια και τον μαρασμό της Πέλλας, έγινε η δεύτερη - μετά την Θεσσαλονίκη – πόλη της Μακεδονίας με μεγάλο αριθμό κατοίκων, πλούσια άρχουσα τάξη εμπόρων και γαιοκτημόνων, καθώς και πολλούς ξένους Ρωμαίους και Ιουδαίους, την κοινότητα των οποίων
επισκέφτηκε ο Απόστολος Παύλος ο οποίος κήρυξε και σώζεται μέχρι σήμερα το ? Βήμα του Απόστοόυ Παύλου?. Κατά τους Ρωμαϊκούς Αυτοκρατορικούς χρόνους η Βέροια αποτέλεσε έδρα του κοινού των Μακεδόνων.
Η ευμάρια της πόλης συνεχίστηκε κατά τους Παλαιοχριστιανικούς χρόνους, όταν η Βέροια υπήρξε έδρα επισκόπου. Η σπουδαιότερη και ενδοξότερη εποχή του παρελθόντος της Βέροιας, παρ? όλα αυτά, είναι κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και συγκεκριμένα στη διάρκεια της βασιλείας της τελευταίας δυναστείας των Μακεδόνων, των Αντιγονιδών, η καταγωγή της οποίας ήταν από αυτή την πόλη. Κατά μία εκδοχή μάλιστα η Βέροια πρωτοέγινε έδρα του “Κοινού των Μακεδόνων”, είχε Βουλή, έκοβε δικό της νόμισμα, ενώ γινόντουσαν και αθλητικοί αγώνες, που ονομάζονταν “Ολύμπια” ή και “Αλεξάνδρεια” προς τιμήν
του Μεγάλου Αλεξάνδρο.
Τον 10ο αι. η πόλη δοκιμάστηκε από τις επιδρομές των Βουλγάρων και τον 14ο αι. έπεσε στα χέρια των Σέρβων. Εξακολούθησε ωστόσο εώς το τέλος της Βυζαντινής εποχής να είναι αξιόλογο κέντρο, όπως μαρτυρούν οι εκκλησίες που χτίστηκαν στα χρόνια αυτά. Οι Τούρκοι την κατέλαβαν οριστικά το 1434. και
την κατέστησαν στρατιωτικό κέντρο τους. Στην διάρκεια της τουρκοκρατίας εγκαταστάθηκαν μουσουλμάνοι και Εβραίοι. Η ενασχόληση των κατοίκων της Βέροιας – κυρίως του Ελληνικού & του Ιουδαϊκού στοιχείου – με το εμπόριο συνέτεινε κι εδώ, όπως και στις πόλεις της Δυτικής Μακεδονίας, στην δημιουργία ήδη από τον 17ο αι. πλούσιας αστικής τάξης.
Το 1822 συντελέστηκε η εξέγερση της πόλης εναντίον του τουρκικού ζυγού με επικεφαλής τον Τάσο Καρατάσο. Βεροιώτες οπλαρχηγοί της Επανάστασης του ?21 ήταν ο Γεώργιος Συρόπουλος, Αθανάσιος Συρόπουλος και άλλοι Συροπουλαίοι καθώς και οι αδερφοί Γεώργιος και Δημήτριος Κολέμης. Απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό το 16 Οκτωβρίου 1912. Το 1946 κηρύχθηκε πρωτεύουσα του Νομού Ημαθίας.
